Audio

Čáhcejuohku Sámis, oassi 7/12

Anár čáhcejuogu kárttaid geahčadeapmi ja loahppačoahkkin lei Avvilis 18.-19.9.1979. Jienat čoahkkimiin ja jearahallamat duomu birra. Mielde Gáppe-Jon Jovnna (Jouni Aikio), Hilponen (Jouni Jomppanen), Jouni Piera Jomppanen ja Ikká-Ándde Eljas (Eljas Aikio),  guolástanmeašttir Juhani Länsman, sihke Sámi parlamentta váldočálli Iisko Sara, gii prográmma loahpas hállá viidát sámiid ja sámesiiddaid eanan- ja čáhcevuoigatvuođaid nannemis politihkalaččat ja duopmostuoluid bokte, dutkamušain, mat čielgasit buktet ovdan ahte sámesiiddain leat vel ain sihkkaris vuoigatvuođat eatnamiidda ja čáziide, ja mo Suoma vuođđoláhkavaliogoddi celkkii 1977 ahte sámiin ja sámesiiddain leat čielga eanan- ja čáhcevuoigatvuođat. Doaimmaheaddjit: Sulo Lemet Aikio ja Juhani Nousuniemi. (Sáddejuvvon ođđasit Yle Sápmi, 12.8.2021, liŋka Yle Sápmi Ealli arkiivii)

https://areena.yle.fi/audio/1-50885556

Evttohusat Sámi eanarivttiid nannemis eai leat oktiige ovdánan láhkan

18.6.2020 lea gollan 30 jagi das go Sámeáššiid ráđđádallangoddui guđii Suoma ráđđehusa ovddasteaddjái sámeláhkaevttohusa. Sámelagain ledje sámekomiteat geahččalan nannet sápmelaččaid rivttiid eatnamiida ja čáziide juo jagiin 1952 ja 1973. Oktage dáin evttohusain ii leat ovdánan láhkan. Ovdamearkan sámediggeláhka jagi 1996 rájes nanne gal sámiid kultuvrralaš rivttiid ja oassálastinrivttiid ja sámiid giellaláhka jagi 1992 rájes sámiid gielalaš rivttiid. Álggus oassi Sámi ságain geassemánu 19. beaivve 1990. Milde sáddagis Asko Oinas, Pekka Aikio ja Juhani Magga, doaimmaheaddjin Roavvenájrggas Kalle Mannela. Loahpas gullat Sámi komitea sámeláhkabarggus, jagiid 1972 ja 1973 Sámi ságain mielde Iisko Sara, Nils-Henrik Valkeapää ja Martti Miettunen, doaimmaheaddjin Sulo Lemet Aikio (liŋka Yle Sápmi Ealli arkiivii)

https://areena.yle.fi/audio/1-50525369

Sámeláhka ii leat ollašuvvan rivttiid manaheami balu dihte

Sámeáššiid ráđđádallangodi evttohii 18.6.1990 Suoma ráđđehussii sámelága ásaheami. Vuostáváldin ii leat áktánas iige dalá ráđđehus ovddidan evttohusa riikkabeivviide. Evttohusa mielde sápmelaččat livčče ožžon ruovttoluotta rivttiid eatnamiidda, čáziide ja ealáhusaide sámeguovllus. Dat ii ollašuvvan, muhto evttohusa nubbi oassi mii guoskkai sámiid gielalaš ja kultuvralaš sajádaga ovdánii sámediggeláhkan. Dat gohčoduvvo maiddái kulturiešmearridanláhkan. Sámi parlameantta ja maŋášassii Sámedikki láhkáčálli Heikki J. Hyvärinen čilge makkár dát láhkabargu lei masa sámeláhka su mielas gopmánii. Doaimmaheaddji: Jouni Aikio, Yle Sápmi, 18.6.2020 (liŋka Yle Sápmi Ealli arkiivii)

https://areena.yle.fi/audio/1-50566554

Sámerievttit Suomas leat dego bužis buhčása siste

Áslat Holmberg lei guovtte jahkásaš go Suomas addojuvvui sámeláhkaevttohus, goalmmát geardde. Ii sámeláhka eaige eana- ja čáhcerievttit leat dássážii ollašuvvan. Maŋimuš áiggiid son lea oahpásmuvvan dán sámeláhkajurdagii ja siidaortnegii. Su mielas sápmelaččaid rievttit Suomas suibot juolgebeallin. Sáhttá árvalit ahte sámerivttiid čoavdin lea dego bužis buhčása siste fierpmis. Áslat lea mielde siidaskuvla-barggus, ja son lea maiddái Sámiráđi Suoma juhkosa ságadoalli. Ná son jurddašaddá fierpmi gálggadettiin. Doaimmaheaddji: Jovnna Aikio, Yle Sápmi, 18.6.2020 (liŋka Yle Sápmi Ealli arkiivii)

https://areena.yle.fi/audio/1-50566551

Gieddegeašgálgu bálvaleaddjit

Suvi West podcast-ráidu Gieddegeašgálggu bálvaleaddji lea ovttasbargu Siidaskuvllain ja Yle Sápmiin. Čieža oasát ráiddus gieđahallojuvvojit sámeservodaga rašes gažaldagat, ja maid sámi filbmadahkkiid ilut ja morrašat almmolaš barggus máŋggalágan vuordámušaid siste. West dadjá son figgá gulahallat Gieddegeašgálguin, máinnasteddjiid háldiin vai gávnnašii rivttes bálgá ja vástádusaid ehtalaš čuolmmaide, mat lávejit váivvidit su ihkku.